INTERSECTIONALITY

Together, IMGLAD and GAYON, with the support of YGOAL's innovation studio, aims to make learning about queer concepts and terminologies easier!

In today's society, anyone can access news, data, and entertainment at the click of a button. Despite this, challenges still arise when it comes to adapting SOGIESC inclusive concepts.

This is why Project Pagbuklat aims to create an online library with simple and understandable learning materials tackling LGBTQIA+ rights, concepts, and terms. To ensure its accessibility, these materials will be available in four languages namely English, Filipino, Cebuano, and Bicolano.

Additionally, this project will also be built from the ground-up by having grassroot LGBTQIA+ members participate in the baselining process. Pagbuklat puts education at the center of its processes, especially for the youth, to foster understanding and acceptance of gender and sexuality. Ultimately, the initiative seeks to promote inclusivty by raising awareness on LGBTQIA+ topic.

INTERSECTIONALITY

Before reading on intersectionality, try to answer these questions:

These questions will come in handy later on as we learn about intersectionality.

Intersectionality aims to explain the interlocking systems of oppression and their interacting effects.

To help us understand intersectionality better, defining the following terms is important:

• Social Categorization

• Social Identities

• Privilege

• Oppression

Social Categorization

Social categorization is a process of putting people into certain differentiated groups. These groups are based on certain categories such as gender, ethnicity, class, language, age, and others. For example, people are usually grouped by sex assigned at birth. A person can be categorized to be included in male, female, or intersex categories. Examples of social categories are:

1. Race

2. Sex

3. Gender

4. Ability

5. Class

6. Age

7. Sexual Orientation

8. Gender Identity

9. Gender Expression

10. Sex Characteristics

11. Religion

12. Place of Origin

13. Level of Education

However, this categorization process is not safe from stereotyping. Stereotyping is when we attribute certain features to a group of people. For example, there is a sexist belief that people under the female category are weaker than those in the male category. Gay men are also stereotyped as loud individuals and as people who like beauty contests. However, there are quiet and sports-liking gay men as well.

Social Identity

A social identity is who we are according to the social groups we consider ourselves or others consider us to be part of. These groups are usually defined by physical, social, and mental characteristics of individuals. For example, in terms of ethnicity or place of origin in the Philippines, when you think of someone from Muslim Mindanao, you think of a man wearing a kufi hat or scarves on their heads, or a woman wearing a burqa. Additionally, when you think of a person from an indigenous group, you might imagine a man wearing bahag. However, people from Muslim Mindanao and different indigenous groups may appear in any form and may wear clothing of any forms. In these examples, we highlight how stereotyping on the basis of social identities may occur.

Some of the social identities a person may have is being a woman, a Roman Catholic, a high school graduate, an Ibanag person, and such.

Privilege and Oppression

People experience privileges or unearned benefits, advantages, and power when they are a part of a dominant group. These privileges are the result of the oppression of a marginalized group. It is important to note that an individual can experience privileges without realizing, recognizing, or even wanting them.

Oppression usually comes in the form of prejudice and discrimination towards a group that is caused and perpetuated by ideologies and practices by multiple social institutions. These oppressive ideologies can also be rooted in our prejudice or bias against specific social identities.

Lastly, privilege and oppression are about unequal power relations. For every type of privilege, a corresponding set of oppression exists. For example, in the conversation about being LGBTQI, the privileges that a cisgender heterosexual gender-confirming (‘straight’) person experiences contribute to the experiences of oppression of LGBTQI people. Specifically, the privilege to be able to wear clothing that reflects their gender is not experienced by a transgender person. In this example, the transgender person experiences one type of oppression.

Let us now go back to the discussion of intersectionality…

DID YOU KNOW?

Intersectionality is attributed to black feminism. Black feminists were the first ones to take seriously the simultaneity of race, gender, and class; and how these social categories may affect a person’s life altogether.

One example of this is the plight of black women in the workplace. They started to claim that they experience discrimination. Without the intersectionality framework, they would not be able to prove the discrimination they experience. The company they work with can say that as long as they have black men employed, they are not discriminating on the basis of race. They can also say that as long as they have white women employed, they are not discriminating on the basis of gender. However, through the intersectionality lens, we can say that though they are not discriminating on the basis of race nor gender. But through intersectionality, we can say that the said companies are discriminating against these black women on the basis of their race and gender together.

We can now define intersectionality!!

Intersectionality

Intersectionality is the interconnected nature of social categorizations such as gender, class, and ethnicity as they apply to a given individual or group, regarded as creating overlapping and interdependent systems of oppression (discrimination and disadvantages).

Let us now review the questions posed at the start of this section…

The questions serve to be a point of reflection around intersectionality. The set of questions can be a representation of the different social categories one may belong in. For example, the last question, “was your choice of partner’s gender never questioned?” is about one’s sexual orientation. It might be a surprise to some people that the choice of partner is questioned by other people, especially for lesbian, gay, and bisexual individuals or someone who is dating a transgender person. If your answer to the question is yes, you benefit on the basis of your sexual orientation. Not all people can easily introduce their significant others to their friends or colleagues in the fear of being stigmatized or discriminated against.

If you mostly answer “yes” to the questions, you might be part of the dominant social identities. On the other hand, if you mostly answer “no” to the questions, you might experience discrimination, or oppression on the basis of your certain social identities. Additionally, you may have other experiences of disadvantages that are exacerbated when you have more “no”s.

It is important to note that intersectionality is about the multiple social categories intersecting at the micro level of individual experience to reflect multiple interlocking systems of privilege and oppression at the macro, social-structural level. Ultimately, remember that intersectionality is not just about identities but about the institutions that use identity to exclude and privilege.

References:

American Psychological Association. (2017). Multicultural guidelines: An ecological approach

to context, identity, and intersectionality.

https://www.apa.org/about/policy/multicultural-guidelines.aspx

Bhasin, K., & Khan, N. S. (1990). Some questions on feminism and its relevance in South Asia. Feminism. Occasional Paper No. 2 Manila: National Commission on the Role of Filipino

Women.

Crenshaw, K. (1991). Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence

against Women of Color. Stanford Law Review, 43(6), 1241. doi:10.2307/1229039

Guevara, C.A. (2019).Aging, Non-heteronorm Conformity, and Access to a Sense of

Economic Stability. Review of Women's Studies, 29(1), 1-15.

Krueger, J. (2001). Social categorization. International Encyclopedia of the Social &

Behavioral Sciences. Science Direct. https://www.sciencedirect.com/topics/computer-

science/social-categorization

Searle Center for Advancing Learning and Teaching. (n.d.). Social Identity. Retrieved from

https://www.northwestern.edu/searle/initiatives/diversity-equity-inclusion/social-

identities.html

TRANSLATIONS

INTERSEKSYONALIDAD (FILIPINO)

Bago mabasa ang tungkol sa interseksyonalidad, subukang sagutan ang mga sumusunod na tanong:

Ang mga tanong na ito ay makatutulong mamaya sa pagtalakay natin tungkol sa interseksyonalidad.

Ang interseksyonalidad (o intersectionality) ay naglalayong ipaliwanag ang mga magkakaakibat na sistemang mapang-api at ang kanilang mga maugnaying epekto sa isa’t isa.

Upang tulungan tayong mas maunawaan ang interseksyonalidad, mahalagang maipaliwanag ang sumusunod na mga salita:

• Kategorisasyong Panlipunan

• Pagkakakilanlang Panlipunan

• Pribilehiyo

• Pang-aapi

Kategorisasyong Panlipunan

Ang kategorisasyong panlipunan (o social categorization) ay tumutukoy sa isang proseso kung saan ay ipinapangkat ang mga tao batay sa mga tiyak na kategorya tulad ng kasarian, etnisidad, uri, wika, edad, at iba pa. Halimbawa, karaniwang ipinapangkat ang mga tao batay sa kasariang nakatala sa kanilang kapanganakan. Maaaring ituring ang isang tao bilang lalaki, babae, o interseksuwal.

Mga halimbawa ng mga kategoryang panlipunan ay ang mga sumusunod:

1. Lahi

2. Sekswalidad

3. Kasarian

4. Kakayahan

5. Uri

6. Edad

7. Oriyentasyong Sekswal

8. Pagkakakilanlang Pangkasarian

9. Pagpapahayag ng Kasarian

10. Katangiang Pangkasarian

11. Relihiyon

12. Pinagmulan

13. Antas ng Edukasyon

Gayunpaman, hindi ligtas itong pagkakategorya mula sa mga di-tuwid na pagpapakahulugan o stereotyping. Ang stereotyping ay ang pag-uugnay ng mga katangian sa isang grupo ng mga tao. Halimbawa, mayroong mapaminsalang paniniwala na ang mga nasa kategoryang babae ay mas mahina kumpara sa mga nasa kategoryang lalaki. Ang mga bakla naman ay di-tuwid na pinagpapakahulugan bilang maiingay at mahihilig sa mga pagandahan. Gayunpaman, mayroon din namang mga bakla ang tahimik at mahilig sa mga larong pampalakasan.

Pagkakakilanlang Panlipunan

Ang pagkakakilanlang panlipunan (o social identity) ay kung sino tayo ayon sa mga pangkat-panlipunan na iniisip nating bahagi tayo o iniisip ng iba na bahagi tayo. Ang mga pangkat na ito ay karaniwang tinutukoy base sa kanilang katangiang pisikal, sosyal, at mental. Halimbawa, sa konteksto ng etnisidad o pinagmulan sa Pilipinas, kapag iniisip mo ang isang tao mula sa Muslim Mindanao, iniisip mo ang isang lalaki na may suot na kufi o pantakip sa ulo, o isang babae na may suot na burqa. Bukod pa rito, kapag iniisip mo ang isang tao mula sa isang katutubong pangkat, maaaring iniisip mo ang isang lalaki na may suot na bahag. Gayunpaman, ang mga tao mula sa Muslim Mindanao at sa iba't ibang katutubong pangkat ay maaaring magpakita sa anumang anyo at maaaring magsuot ng anumang uri ng kasuotan. Sa mga halimbawa na ito, ipinapakita natin kung paano maaaring maganap ang stereotyping batay sa mga pagkakakilanlang panlipunan.

Ilan sa mga pagkakakilanlang panlipunan na maaaring taglayin ng isang tao ay ang pagiging babae, Roman Catholic, isang nakapagtapos sa mataas na paaralan, isang katutubong Ibanag, at iba pa.

Pribilehiyo at Pang-aapi

Ang mga tao ay nakararanas ng mga pribilehiyo o mga di-pinaghirapang benepisyo, mga kalamangan, at kapangyarihan kapag sila ay bahagi ng isang nangingibabaw na pangkat. Ang mga pribilehiyong ito ay bunga ng pang-aapi o opresyon sa isang pinagkaitan na pangkat. Mahalagang tandaan na ang isang tao ay maaaring magkaroon ng mga pribilehiyo nang hindi niya namamalayan, kinikilala, o kahit hindi nila gustuhin.

Ang pang-aapi o opresyon ay karaniwang tumutukoy sa pagkakait ng pantay na pagtingin at sa diskriminasyon sa isang grupo na parehong sanhi at pinapanatili ng mga kaisipan at gawi ng iba't ibang institusyong panlipunan. Ang mga mapang-aping kaisipan na ito ay maaaring nagmumula rin sa ating mga di-tuwid na opinyon o pagkiling laban sa partikular na pagkakakilanlang panlipunan.

Sa huli, ang pribilehiyo at pang-aapi ay may kinalaman sa hindi pantay na relasyon ng kapangyarihan. Sa bawat uri ng pribilehiyo ay may kaakibat itong anyo ng pang-aapi. Halimbawa, sa usapin tungkol sa pagiging LGBTQI, ang mga pribilehiyong nararanasan ng isang cisgender heterosexual gender-confirming (‘straight’) na tao ay nakapagdaragdag pa sa mga karanasan ng pang-aapi ng mga taong bahagi ng LGBTQI. Kung titiyakin, ang pribilehiyo nilang makapagsuot ayon sa kanilang kasarian ay hindi nararanasan ng isang transgender na tao. Sa halimbawang ito, ang transgender na tao ay nakararanas ng isang uri ng pang-aapi.

Balikan natin ang talakayan tungkol sa interseksyonalidad…

ALAM MO BA?

Ang interseksyonalidad ay may malalim na kaugnayan sa black feminism. Ang mga tagapagsulong ng black feminism ay ang unang nagbigay-pansin sa mga pinagsama-samang ugnayan ng lahi, kasarian, at uri; at kung paano ang mga kategoryang panlipunang ito ay maaaring makaapekto sa buhay ng isang tao.

Isang halimbawa nito ay ang kalagayan ng black women sa lugar na pinagtatrabahuhan nila. Sinasabi nila na sila raw ay nakararanas ng pangdidiskrimina, ngunit kung walang balangkas ng interseksyonalidad ay hindi nila ito mapatutunayan. Sa kasalungat, maaaring sabihin ng kanilang kumpanya na hangga’t mayroon silang empleyadong nabibilang sa lahing Black ay hindi sila nagdidiskrimina batay sa lahi. Maaari rin nilang sabihing hangga't mayroon silang empleyadong nabibilang sa lahing White ay hindi sila nagdidiskrimina batay sa kasarian. Bagama’t maaari nilang sabihin ang mga ito, sa pamamagitan ng interseksyonalidad ay mapatutunayan natin na ang kumpanya ay nagdidiskrimina laban sa black women batay pareho sa kanilang lahi at kasarian.

Ngayon ay maaari na nating tukuyin ang kahulugan ng interseksyonalidad...

Interseksyonalidad

Ang interseksyonalidad ay tumutukoy sa magkakaugnay na kalikasan ng kategorisasyong panlipunan tulad ng kasarian, uri, at etnisidad kapag ito ay inilalapat sa isang indibidwal o pangkat. Ito ang nagiging sanhi ng pagsasapawan at pag-uugnayan ng mga sistemang mapang-api (ang diskriminasyon at kawalan ng kalamangan).

Ating suriin ngayon ang mga tanong na inilatag sa simula ng seksyong ito...

Ang mga tanong ay naglalayong magbigay ng pagkakataon upang pagnilayan ang tungkol sa interseksyonalidad. Maaaring maging representasyon ang mga katanungan ng iba't ibang mga kategorya sa lipunan. Halimbawa, ang huling tanong na, "Hindi ba kailanman nausisa ang kasarian ng iyong kasintahan?" ay tungkol sa sekswal na oryentasyon ng isang tao. Maaaring katakataka sa iba na malamang may mga taong umuusisa sa iba dahil lamang sa pagpili sa kanilang kasintahan. Mas malala pa ito para sa mga tomboy, bakla, at biseksuwal, o sa isang taong may relasyon sa isang transgender. Kung ang sagot mo sa tanong ay oo, ikaw ay nakikinabang batay sa iyong sekswal na oryentasyon. Hindi lahat ng tao ay madaling maipakilala ang kanilang mga mahal sa buhay sa kanilang mga kaibigan o mga katrabaho dahil sa takot sa stigma o diskriminasyon.

Kung karamihan ng iyong mga sagot sa mga tanong ay "oo," maaaring ikaw ay bahagi ng pangunahing pagkakakilanlang panlipunan. Sa kabilang banda, kung karamihan ng iyong mga sagot ay "hindi," maaaring nararanasan mo ang diskriminasyon o pagsasamantala batay sa iyong partikular na pagkakakilanlang panlipunan. Bukod pa rito, maaaring mayroon kang iba pang mga karanasan na may kinalaman sa kawalan ng pribilehiyo, na lalo pang lumalala kapag mas marami kang mga sagot na "hindi."

Mahalagang tandaan na ang interseksyonalidad ng mga kategoryang panlipunan ay tungkol sa pag-uugnay ng mga ito sa pinakamaliit na antas ng karanasan ng bawat tao upang maipakita ang maramihang magkakasalungat na sistemang pribilehiyo at pagsasamantala sa malawak na sosyo-estruktural na antas. Sa huli, tandaan na ang interseksyonalidad ay hindi lamang tungkol sa pagkakakilanlan ng tao kundi tungkol din sa mga institusyon na gumagamit ng pagkakakilanlan upang ipagbukod ang bawat isa at magbigay ng mga pribilehiyo.

Sanggunian:

American Psychological Association. (2017). Multicultural guidelines: An ecological

approach to context, identity, and intersectionality.

https://www.apa.org/about/policy/multicultural-guidelines.aspx Bhasin, K., & Khan, N. S. (1990). Some questions on feminism and its relevance in

South Asia. Feminism. Occasional Paper No. 2 Manila: National Commission on

the Role of Filipino Women. Crenshaw, K. (1991). Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and

Violence against Women of Color. Stanford Law Review, 43(6), 1241.

doi:10.2307/1229039 Guevara, C.A. (2019).Aging, Non-heteronorm Conformity, and Access to a Sense of Economic Stability. Review of Women's Studies, 29(1), 1-15. Krueger, J. (2001). Social categorization. International Encyclopedia of the Social &

Behavioral Sciences. Science Direct.

https://www.sciencedirect.com/topics/computer- Behavioral Sciences. Science Direct.

https://www.sciencedirect.com/topics/computer- science/social-categorization Searle Center for Advancing Learning and Teaching. (n.d.). Social Identity. Retrieved

from https://www.northwestern.edu/searle/initiatives/diversity-equity-

inclusion/social- identities.html

INTERSEKSYONALIDAD (CENTRAL BIKOL)

Bàgo basahon an manungod sa interseksyonalidad, baluon muna simbagan an mga masunod na kahaputan:

An mga kahaputan na ini makakatabang atyan sa pag-adal ta dapit sa interseksyonalidad.

Tuyo nin interseksyonalidad (o intersectionality) na pasabuton sa mga tawo an mga magkakatakod na sistemang mapang-api asin an saindang surugpunan na epekto sa lambang saro.

Nganing matabangan kitang urog na masabutan an interseksyonalidad, kaipuhan na maipasabot an mga masunod na mga kataga:

• Sosyal na Kategorisasyon

• Sosyal na Identidad

• Pribilehiyo

• Opresyon

Sosyal na Kategorisasyon

An sosyal na kategorisasyon (o social categorization) iyo an paagi kun sain pigsusuhay-suhay an mga tawo base sa mga espisipikong kategorya arog nin kasarian, etnisidad, uri, tataramon, edad, asin lain pa. Halimbawa, pirming ginugrupo an mga tawo base sa saindang kasarian na isinurat sa saindang kamundagan. Pwedeng apudon an sarong tawo bilang lalaki, babayi, o interseksuwal. Mga halimbawa nin mga sosyal na kategorisasyon an mga masunod:

1. Lahi

2. Sekswalidad

3. Kasarian

4. Kakayanan

5. Uri

6. Edad

7. Sekswal na Oryentasyon

8. Identidad nin Kasarian

9. Pagpahayag nin Kasarian

10. Katangian nin kasarian

11. Relihiyon

12. Ginikanan

13. Antas nin Inadalan

Alagad, dai ligtas ining pagkakategorya sa mga esteryotipo o stereotyping. An stereotyping iyo an pagtakod nin mga katangian sa sarong grupo nin mga tawo. Halimbawa, igwang maraot na pagtubod na an mga nasa kategorya nin babayi mas maluya daa kumpara sa mga nasa kategorya nin lalaki. An mga bakla man iniisteryotipo man na mariribok asin mahihilig sa mga pagayunan. Alagad, igwa man na mga bakla an bakong maribok asin apisión an isports.

Sosyal na Identidad

An sosyal na identidad (o social identity) iyo an kun sisay kita base sa mga sosyal na grupo na iniisip ta na parte kita o iniisip nin iba na parte kita. An mga grupo na ini tigtutukoy minsan base sa saindang katangian na pisikal, sosyal, asin mental. Halimbawa, sa konteksto nin etnisidad o ginikanan sa Pilipinas, pag iniisip mo an sarong tawo hali sa Muslim Mindanao, iniisip mo an sarong lalaki na may suot na kufi o pantaklob sa payo, o sarong babayi na may suot na burqa. Lain pa digdi, pag iniisip mo an sarong tawo hali sa sarong etnikong grupo, pwedeng iniisip mo an sarong lalaki na may suot na bahag. Alagad, an mga tawo hali sa Muslim Mindanao asin sa manlain-lain na katutubong grupo pwedeng magpahiling sa maski ano man na itsura asin pwedeng magsùlot nin maski ano man na klase nin bado. Sa mga halimbawa na ini, ipinapahiling kun pàno pwedeng mangyari an stereotyping base sa mga sosyal na identidad.

Pira sa mga sosyal na identidad na pwedeng igwahon nin sarong tawo iyo an pagigin babayi, Roman Catholic, sarong nakatapos na sa hayskul, sarong Ibanag, asin lain pa.

Pribilehiyo asin Opresyon

An mga tawo nagkakaigwa nin pribilehiyo o mga dai-pigpagalan na benepisyo, mga kalamangan, asin kapangyarihan pag sinda parte nin sarong dominante na grupo. An mga pribilehiyong ini iyo an bunga nin opresyon sa sarong ikinahirak na grupo. Kaipuhan ta rumdumon na an sarong tawo pwedeng magkaigwa nin mga pribilehiyo na dai nya naririsa, iakò, o maski dai nya muya.

An opresyon iyo an manungod sa paghaklas nin pantay na pagtrato asin sa diskriminasyon sa sarong grupo na parehong unong asin mimangnuhan nin mga kaisipan asin kagibuhan nin manlain-lain na sosyal na institusyon. An mga mapang-api na kaisipan na ini pwedeng nagpuon hali man sa satuyang mga bakong tultol na opinyon o sa pagkiling laban sa partikular na sosyal na identidad.

Sa huri, an pribilehiyo asin opresyon igwang kinaaraman sa bakong pantay na relasyon nin kapangyarihan. Sa lambang klase nin pribilehiyo igwang nakatakod na uri nin opresyon. Halimbawa, sa ulayan dapit sa pagigin parte kan LGBTQI, an mga pribilehiyo na iagihan nin sarong cisgender heterosexual gender-confirming (‘straight’) na tawo, nakakadugang pa sa mga opresyon na iagihan nin tawong parte nin LGBTQI. Kun tutukduon, an pribilehiyo nindang makasùlog nin bado base sa saindang kasarian, dai ini iagihan nin sarong transgender na tawo. Sa halimbawang ini, an transgender na tawo igwang iagihan na sarong uri nin opresyon.

Balikan ta an urulayan dapit sa interseksyonalidad…

ARAM MO DAW?

An interseksyonalidad igwang hararom na koneksyon sa black feminism. An mga parasuporta nin black feminism sinda an inot na nagtao nin pagmangno sa mga pigsaralak-salak na katakudan nin lahi, kasarian, asin uri; asin kun pàno an mga sosyal na kategorya na ini pwedeng makaapekto sa buhay nin sarong tawo.

Sarong halimbawa kaini an estado nin black women sa lugar na pigtatrabahuhan ninda. Tinataram ninda na nadidiskrimina daa sinda, ugaring kun warang porma nin interseksyonalidad, dai man ninda ini mapatotoohan. Sa kabaliktadan, pwede man taramon nin saindang kumpanya na sagkod na igwa sindang empleyadong may lahing Black, dai sinda nagdidiskrimina base sa lahi. Pwede man nindang taramon na sagkod na igwa sindang empleyadong may lahing White, dai sinda nagdidiskrimina base sa kasarian. Dawa man matataram ninda an mga ini, sa paagi kan interseksyonalidad, mapatotoohan ta na an kumpanya nagdidiskrimina laban sa black women base pareho sa saindang lahi asin kasarian.

Ngunyan pwede ta nang aramon an buot sabihon nin interseksyonalidad...

Interseksyonalidad

An interseksyonalidad iyo an manungod sa magkakatakod na rigmat nin mga sosyal na kategorisasyon arog nin kasarian, uri, asin etnisidad pag ini ikinakaag sa sarong indibidwal o grupo. Ini an nagigin unong nin pagsarapawan asin pagtarakudan nin mga sistemang mapang-api (diskriminasyon asin kawàran nin kalamangan)

Repasuhon ta ngunyan an mga hinapot sa poon kan seksyong ini...

An mga kahapotan may tuyong magtao nin oportunidad nganing pagtuyawan ta an manungod sa interseksyonalidad. Pwedeng magin representasyon an mga kahaputan nin manlain-lain na mga kategorya sa sosyedad. Halimbawa, an huring hapot na, "Dai man nakukwestyon an kasarian kan saimong batà?" iyo an manungod sa sekswal na oryentasyon nin sarong tawo. Pwedeng makangalas para sa iba na maaraman na may mga tawong nangungwestyon sa iba manungod sa pagpili sa saindang batà. Urog pang maraot ini para sa mga tomboy, bakla, at biseksuwal, o sa sarong tawong may relasyon sa sarong transgender. Kun an simbag mo sa hapot “iyo,” buot sabihon nagbebenepisyo ka base sa saimong sekswal na oryentasyon. Bako gabos na tawo napapasilan ipabisto an saindang mga padaba sa buhay sa saindang mga katuod o mga katrabaho huli sa takot sa stigma o diskriminasyon.

Kun kadakulan nin saimong mga simbag sa mga hapot "iyo," pwedeng parte ka nin dominanteng sosyal na identidad. Sa saro pang banda, kun kadakulan sa saimong mga simbag "dai," pwedeng iagihan mo an diskriminasyon base sa saimong partikular na sosyal na identidad. Lain pa digdi, pwedeng igwa ka pang lain pang iagihan na may kinaaraman sa kawàran nin pribilehiyo, na ngunyan urog pang napaparaot pag mas dakol ka nin mga simbag na "dai."

Kaipuhan tang rumdumon na an interseksyonalidad nin mga sosyal na kategorya iyo an manungod sa pagtatakod nin mga ini sa pinakasaradit na antas nin agi-agi nin lambang tawo tanganing mapahiling an dakol pang kontradiktoryong sistema nin pribilehiyo asin salang paggamit sa mahiwas na sosyo-estruktural na antas. Sa huri, rumdumon na an interseksyonalidad bako sana ini dapit sa identidad nin tawo kundi dapit man sa mga institusyon na ginagamit an identidad nganing ipagsuhay an lambang saro asin magpanao nin mga pribilehiyo.

Toltolan:

American Psychological Association. (2017). Multicultural guidelines: An ecological

approach to context, identity, and intersectionality.

https://www.apa.org/about/policy/multicultural-guidelines.aspx

Bhasin, K., & Khan, N. S. (1990). Some questions on feminism and its relevance in

South Asia. Feminism. Occasional Paper No. 2 Manila: National Commission on

the Role of Filipino Women.

Crenshaw, K. (1991). Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and

Violence against Women of Color. Stanford Law Review, 43(6), 1241.

doi:10.2307/1229039

Guevara, C.A. (2019).Aging, Non-heteronorm Conformity, and Access to a Sense of

Economic Stability. Review of Women's Studies, 29(1), 1-15.

Krueger, J. (2001). Social categorization. International Encyclopedia of the Social &

Behavioral Sciences. Science Direct.

https://www.sciencedirect.com/topics/computer-science/social-categorization

Searle Center for Advancing Learning and Teaching. (n.d.). Social Identity. Retrieved

from https://www.northwestern.edu/searle/initiatives/diversity-equity-

inclusion/social-identities.html

Sigle-Rushton,W. (2013). Intersectionality. In M. Evans, & C.Williams (Eds.), Gender:The

Key Concepts.Abington, UK: Routledge. http://eprints.lse.ac.uk/86427/1/Sigle_Intersectionality_2018.pdf

Stanford Encyclopedia of Philosophy. (n.d.). Identity Politics. Retrieved from https://plato.stanford.edu/entries/identity-politics

INTERSECTIONALITY (CEBUANO)

Sa dili pa mubasa kabahin sa pagkakahiusahan (intersectionality), sulayi og tubag kining mga pangutana:

Kini nga mga pangutana magamit taod-taod samtang magkat-on ta kabahin sa pagkakahiusahan.

Tumong sa pagkakahiusahan (intersectionality) ang maka pagpatin-aw sa sinamaling sistema sa pagpanglupig ug ang inubanang epekto niini.

Aron mas masabtan nato ang pagkakahiusahan (intersectionality), importante nga masabtan ang mga musunod nga termino:

• Katilingbanong Pagkategorya

• Katilingbanong Kailhanan

• Pribilehiyo

• Pagpanglupig

Katilingbanong Pagkategorya

Ang Katilingbanong Pagkategorya kay usa ka proseso sa pagbutang sa mga people ngadto sa mga pipila ka mga nagkadaiyang grupo. Kining mga grupoha kay base sa mga pipila ka mga kategorya sama sa kinatawhan (gender), kaliwatan, klase, pinulongan, edad, ug uban pa. Pananglitan, ang mga taw kasagarang gigrupo sumala sa sekso (sex) nga gihatag sa pagkatawo. Ang usa ka taw mamahimong maapil sa kategorya isip lalaki, babae, o sa duha. Ang mga pananglitan sa katilingbanong pagkategorya kay:

1. Kaliwatan

2. Sekso

3. Kinatawhan

4. Abilidad

5. Klase

6. Edad

7. Sekswal nga oryentasyon

8. Kailhanan sa Kinatawhan

9. Ekspresyon sa Kinatawhan

10. Mga Kinaiya sa Sekso

11. Relihiyon

12. Lugar nga Gigikanan

13. Lebel sa Edukasyon

Apan kining proseso sa pagkategorya kay dili luwas gumikan sa stereotyping kun mga ideya ug pagtuo sa mga tao mahitungod sa ubang taw o mga butang nga kasagarang dili makatarunganon ug tinuod. Ang stereotyping mahitabo kon magtakda ta og mga panagway sa grupo sa mga taw. Pananglitan, adunay sexist (pagpakita og diskriminasyon sa ubang taw base sa iyang sekso) nga pagtuo nga ang mga taw ubos sa babaye nga kategorya kay mas huyang kaysa sa mga naa sa lalaki nga kategorya. Ang mga bayot kay gimugnaan pud og stereotype nga daw sabaan nga mga indibidwal ug daw mga taw nga ganahan og mga beauty contests. Apan, adunay man sa’y mga bayot nga hilomon ug ganahan og dula (sports).

Katilingbanong Kailhanan

Ang Katilingbanong Kailhanan naghulagway kung kinsa kita sigon sa mga katilingbanong grupo nga tan-aw nato ug sa uban nga kita parte. Kining mga grupoha kay kasagaran nga ginahulagway base sa pisikal, sosyal, ug pangutok nga mga kinaiya sa kada tawo. Pananglitan, sa hisgutanan sa kaliwatan o lugar nga gigikanan sa Pilipinas, kon maghuna-huna ka og taw nga gikan sa Muslim Mindanao, makahuna-huna ka og lalaki nga gasul-ob og kufi hat o bandana sa ilang ulo, o usa ka babae nga gasul-ob og burqa. Dugang pa, kon maghuna-huna ka og taw gikan sa usa ka lumad nga grupo, basin makahuna-huna ka og lalaki nga gasul-ob og bahag. Apan, aduna ma’y mga taw gikan sa Muslim Mindao ug uban pang mga lumad nga grupo nga aduna’y nagkadaiyang porma ug mamahimong musul-ob og nagkalain-laing bisti sa maski unsa pa man nga porma. Sa kani nga mga pananglitan, atong nadagwayan kung unsaon pagkahitabo ang stereotyping base sa katilingbanong kailhanan. Ubang porma sa katilingbanong kailhanan nga mahimong masinati sa usa ka taw kay sama sa pagka-babae, pagka-Romano Katoliko, pagka-hayskul graduate, pagka-Ibanag, ug uban pa.

Pribilehiyo ug Pagpanglupig

Ang mga taw makasinati og pribilehiyo kun mga wala gipaningkamotan nga mga benepisyo, bentaha, ug gahum kon sila parte sa usa ka dominanteng grupo. Kini nga mga pribilehiyo maoy resulta sa pagpanglupig sa mga himulag nga grupo. Importanteng timan-an nga ang usa ka indibidwal makasinati og pribilehiyo bisan og siya wala makaamgo, makaila, o makagusto niini.

Ang pagpanglupig kasagaran nga makita sa porma sa pagpihig ug diskriminasyon ngadto sa mga grupo nga maoy hinungdan ug nagpadayon sa mga ideolohiya ug praktika sa mga nagkadaiyang katilingbanong institusyon. Kini nga mga malupigong ideolohiya nanukad sa mga pagpihig batok sa mga pipila ka mga katilingbanong kailhanan.

Katapusan, ang pribilehiyo ug pagpanglupig kay mahitungod sa dili patas nga paggahin sa gahum. Sa kada klase nga pribilehiyo, adunay katugbang nga pagpanglupig nga mahitabo. Pananglitan, sa usa ka panag-istoryahanay kabahin sa pagka-parte sa LGBTQI, ang mga pribilehiyo nga masinati sa usa ka cisgender heterosexual gender-confirming (straight) nga taw, makatampo sa mga kasinatian sa pagpanglupig sa mga taw nga LGBTQI. Ilabi na, ang pribilehiyo nga makasul-ob og bisti nga makapakita sa kinatawhan kay dili masinati sa usa ka transgender nga taw. Sa kini nga pananglitan, ang usa ka transgender nga taw nakasinati na og usa ka klase nga pagpanglupig.

Karon, mubalik kita sa diskusyon mahitungod sa pagkakahiusahan (intersectionality)

NASAYOD KA?

Ang pagkakahiusahan (intersectionality) may kalambigitan sa black feminism. Ang mga black feminists maoy mga unang nagseryoso sa pagkadungan sa kaliwatan, kinatawhan, ug klase; ug kung giunsa pagka-apekto niining mga katilingbanong kategorya ang kinabuhi sa usa ka taw sa hingpit.

Usa ka pananglitan niini mao ang kahimtang sa mga itom nga babae sa trabahoan. Nagsugod silag padayag nga nakasinati sila og diskriminasyon. Kon wala ang gambalay sa pagkakahiusahan, dili nila mapamatud-an ang diskriminasyon nga ilang gisinati. Ang kompanya nga ilang gitrabahoan makaingon nga hangtod nga aduna silay mga itom nga lalaking trabahante, wala sila mamihig base sa kaliwatan, makaingon pud sila nga hangtod sa aduna silay mga puti nga babae nga trabahante, wala sila mamihig base sa kinatawhan. Apan, sigon sa lente sa pagkakahiusahan, makaingon hinuon ta nga wala sila mamihig base sa kaliwatan o kinatawhan. Pero sigon sa pagkakahiusahan, makaingon ta nga kining mga kompanya kay namihig batok niining mga itom nga babae base sa ilang kaliwatan ug kinatawhan.

Mamahimo na natong masabtan ang pagkakahiusahan!!!

Pagkakahiusahan

Ang pagkakahiusahan mao ang nagkadugtong nga kinaiyahan sa mga katilingbanong pagkategorya sama sa kinatawhan, klase, ug kaliwatanon nga ilang ma-aplay sa usa ka indibidwal o grupo nga madagwayan isip pagmugna og nagsapaw-sapaw ug nagsalig nga sistema sa pagpanglupig (diskriminasyon ug mga disbentaha).

Atong repasuhon karon ang mga pangutana nga gipangutana sa pagsugod niini nga seksyon…

Ang mga pangutana nahimong punto sa pagpamalandong mahitungod sa pagkakahiusa. Kini nga mga pangutana mahimong representasyon sa mga nagkadaiyang katilingbanong kategorya nga mamahimong parte ang usa ka taw. Pananglitan, ang ulahing pangutana, “Wala ba gi-kwestyon ang imong pagpili sa (kinatawhan) gender sa imong kapares?” kay mahitungod sa sekswal nga oryentasyon sa usa ka taw. Sorpresa para sa ubang taw nga ang pagpili sa kapares kay ginapangutana sa ubang taw, ilabi na sa mga tomboy, bayot, ug mga bisexual nga indibidwal o usa ka taw nga adunay transgender nga pares. Kon ang imong tubag sa pangutana kay “Oo,” nakabentaha ka base sa imong sekswal nga oryentasyon. Dili tanang taw ang dali-dali nga makapaila sa ilang kapares ngadto sa ilang mga higala o kaila sigon sa ilang kahadlok nga mahinawayan.

Kon “Oo” ang kasagaran nimong mga tubag niining mga pangutana, mamahimo nga parte ka sa dominanteng katilingbanong kailhanan. Sa pikas bahin, kon “Dili” ang kasagaran nimong tubag niining mga pangutana, mamahimong nakasinati ka og diskriminasyon o pagpangluping base sa pipila nimo ka mga katilingbanong kailhanan. Dugang pa, mamahimong nakasinati ka og mga disbentaha nga musamot kon ikaw adunay daghang mga “Dili.”

Importanteng masayran nga ang pagkakahiusahan kay mahitungod sa nagkadaiyang katilingbanong kategorya nga magtagbo sa kinagamyang lebel sa indibidwal nga kasinatian aron mapakita ang nagkalain-laing sistema sa pribilehiyo ug pagpanglupig sa mas dako ug katilingbanong-struktural nga lebel. Sa katapusan, angay mahinumdoman nga ang pagkakahiusahan kay dili lamang mahitungod sa kailhanan apan mahitungod sa mga institusyon nga naggamit niini aron manghimulag ug pribilehiyo.

References:

American Psychological Association. (2017). Multicultural guidelines: An ecological

approach to context, identity, and intersectionality.

https://www.apa.org/about/policy/multicultural-guidelines.aspx

Bhasin, K., & Khan, N. S. (1990). Some questions on feminism and its relevance in

South Asia. Feminism. Occasional Paper No. 2 Manila: National Commission on the Role of Filipino Women.

Crenshaw, K. (1991). Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and

Violence against Women of Color. Stanford Law Review, 43(6), 1241.

doi:10.2307/1229039

Guevara, C.A. (2019).Aging, Non-heteronorm Conformity, and Access to a Sense of Economic Stability. Review of Women's Studies, 29(1), 1-15.

Krueger, J. (2001). Social categorization. International Encyclopedia of the Social &

Behavioral Sciences. Science Direct. https://www.sciencedirect.com/topics/computer-science/social-categorization

Searle Center for Advancing Learning and Teaching. (n.d.). Social Identity. Retrieved

from https://www.northwestern.edu/searle/initiatives/diversity-equity- inclusion/social-identities.html

Sigle-Rushton,W. (2013). Intersectionality. In M. Evans, & C.Williams (Eds.), Gender:The Key Concepts.Abington, UK: Routledge. http://eprints.lse.ac.uk/86427/1/Sigle_Intersectionality_2018.pdf

Stanford Encyclopedia of Philosophy. (n.d.). Identity Politics. Retrieved from https://plato.stanford.edu/entries/identity-politics